خانواده‌ها در سبد دارایی‌های خود، اجناس و اقلام متفاوتی را نگهداری می‌کنند. از کالاهای ارزشمند گرفته تا سکه، دلار و یورو، ارزهای دیجیتال و طلا در این دسته هستند. مسکن و مستقلات نیز جای خود را دارند. از بین این دارایی‌ها، طلا به عنوان یکی از قدیمی‌ترین و محبوب‌ترین‌ها مطرح بوده است. طلا به عنوان یک دارایی با قدرت نقد شوندگی بالا، در تابع مطلوبیت خانواده‌ها قرار دارد. قیمت فروش طلا در دوره‌های زمانی مختلف با اثرپذیری از معیارها و فاکتورهای متفاوت، نوسانات زیادی را تجربه کرده است. عوامل زیادی بر قیمت طلا تأثیرگذار هستند. از متغیرهای قیمت نفت تا نرخ سود بانکی، نرخ ارز و غیره همگی در آن اثر گذارند.

طلا به عنوان یک دارایی عمده در خانوار

عمدتاً دارایی‌های جاری در سبد نگهداری خانوار شامل وجوه نقد، ارز و سکۀ طلا، زمین، وسایل نقلیه، مسکن و ساختمان هستند. از طرفی سرمایه‌گذاری‌هایی نیر اوراق قرضه، اوراق مشارکت، سهام و سپرده‌گذاری‌ها نیز در این دسته قرار می‌گیرند. در گاهی موارد نیز حق اختراع، حق مالکیت معنوی و سرقفلی نیز دارایی‌های خانواده‌ها را تشکیل می‌دهند. از بین این موارد می‌توان سکه طلا، ارز، سهام و مسکن را به عنوان رایج‌ترین دارایی‌ها در نظر گرفت. در این مقاله به بررسی عوامل تأثیرگذار بر قیمت طلا پرداخته‌ایم.

بیشتر بخوانید: مزایای خرید آنلاین طلا را بشناسید

عوامل مؤثر بر قیمت فروش طلا در بازار

در بین خانواده‌های ایرانی، سکه طلا، انواع ارزها نظیر دلار آمریکا و یورو، سهام و مسکن بیش از سایر موارد رایج هستند. باز از بین این‌ها، طلا به عنوان یک پشتوانۀ مالی خوب مطرح بوده است. دلیل آن، قابلیت نقدشوندگی بالا و نیز ارزش ذاتی آن است. از طرف دیگر، دولت‌ها همواره یکی از بخش‌های مؤثر در رشد اقتصادی را در ارتباط با دارایی‌های طلا می‌دانستند.

طلا در کنار نفت از محصولات استراتژیک در بازارهای بین‌المللی به حساب می‌آید. در این میان طلا به دلیل ارزش ذاتی، فسادناپذیری و برخورداری از مقبولیت عام، اهمیت بیشتری دارد. تا جایی که طلا را به یکی از پشتوانه‌های اصلی همۀ ارزها تبدیل کرده است. قیمت طلا نیز مثل هر کالای دیگر تحت تأثیر عرضه و تقاضای بازار است. اما این دارایی به دلیل حساسیت بیشتر، عوامل متعدد دیگری را نیز در بر گرفته است. ارزش دلار، ذخایر ارزی، تغییرات نرخ بهره بانکی، تورم جهانی و نوسانان قیمت نفت از جملۀ این‌ها هستند.

ارزش دلار

قیمت فروش طلا در بازارهای جهانی بر مبنای دلار آمریکا (به عنوان ارز جهانی) تعیین می‌شود. تغییرات و نوسانات ارزش دلار، مهم‌ترین عامل مؤثر بر قیمت طلاست. با توجه به نقش قابل توجه اقتصاد آمریکا، کاهش ارزش پول این کشور به معنای ضعیف شدن اقتصاد جهانی است. در نتیجه کاهش ارزش دلار باعث کاهش ارزش اغلب دارایی‌های دیگر می‌شود. از نظر بسیاری از کارشناسان، مهم‌ترین عامل نوسان قیمت فروش طلا، ارزش دلار است.

هرچند که عوامل زیادی بر قیمت دلار در بازارهای جهانی تأثیرگذار هستند. این مسئله باعث شده است که بسیاری از بانک‌های مرکزی و بانک جهانی به دنبال ذخیرۀ طلا به عنوان جایگزین بهتر برای دلار باشند. سازمان‌های بانکی و دولت‌ها برای جبران تنزل ارزش دلار به دنبال افزایش ذخیرۀ طلای خود هستند. این روند به رشد چرخش پول در بازار طلا و افزایش قیمت آن منجر می‌شود.

نرخ بهره بانکی

نرخ بهرۀ بانکی بیانگر میزان سود بدون ریسک و قابل پرداخت به سپرده‌های بانکی است. در شرایط امروز، کشورهایی نظیر ایالات متحده، ژاپن و برخی کشورهای اروپایی، برای رقابت در سطح جهانی و بهبود وضعیت اقتصادی خود، نرخ بهره بانکی خود را در حد صفر نگه داشته‌اند. این روند باعث کاهش تمایل افراد به سپرده‌گذاری و افزایش میل آنان به خرید و نگهداری از دارایی‌های با ثبات دیگر شده است. طلا نیز به عنوان یک دارایی ارزشمند و با ثبات در این فهرست قرار دارد. کاهش نرخ بهره بانکی باعث حمایت زیاد از قیمت طلا در بازارهای جهانی می‌شود.

تورم

مقایسۀ روند تاریخی قیمت طلا و تورم جهانی نشان داده است که ارتباطی مستقیم بین این دو وجود دارد. یکی از عوامل مهم در تورم جهانی، قیمت نفت است. به همین دلیل است که اغلب قیمت نفت و طلا به عنوان دو فاکتور مهم در تعیین نرخ تورم جهانی شرکت داشته‌اند. طلا و نفت هر دو از کالاهای کمیاب هستند که رابطه‌ای نزدیک با تورم دارند.

قیمت نفت

گفتیم که ارتباط بین قیمت طلا و نفت، رابطه‌ای تنگاتنگ و نزدیک است. این دو کالا به عنوان کالاهایی استراتژیک، تحت تأثیر تحولات اقتصادی هستند. از طرفی هر دوی آن‌ها کالاهایی تجدیدناپذیر هستند. عرضۀ محدود و موجودیت آن‌ها در طبیعت، ویژگی ذخیرۀ ارزش را برایشان ایجاد کرده است. طلا و نفت به دلیل نقدپذیری بالایی که دارند، اولین گزینه‌ها برای ذخیره‌ کردن سرمایه‌ به شمار می‌آیند.

افزایش قیمت نفت باعث ایجاد نیاز بیشتر به دلار برای چرخاندن گردونۀ تجارت می‌شود. دولت آمریکا نیز این نیاز را با چاپ دلار بیشتر تأمین می‌کند. افزایش حجم دلار و عرضۀ آن در بازار بین‌المللی، کاهش ارزش و قدرت خرید دلار را منجر می‌شود. مجموعه این عوامل باعث می‌شود که دولت‌ها به سمت دارایی‌های دیگر نظیر طلا بروند. به این دلیل که طلا از خاصیت حفظ ارزش برخوردار است. به همین دلیل افراد با ذخیره و نگهداری از طلا، دارایی خود را در برابر نوسانات دلار حفظ می‌کنند. این اقدام با ریسک کمتری روبرو است. تجربه نشان داده است که قیمت فروش طلا در برابر نوسانات اقتصادی جهان همواره از ثبات بیشتری برخوردار بوده است.

عوامل مؤثر بر قیمت فروش طلا در ایران کدامند؟

بروز مشکلات اقتصادی و اجتماعی باعث می‌شود که افراد، طلا را به دیگر دارایی‌های بازار ترجیح دهند. این تصمیم باعث حفظ ارزش پول آن‌ها در گذر زمان می‌شود. حتی خرید دلار نیز به اندازۀ طلا مطمئن نیست. به خصوص در دورۀ حاضر که با رکود اقتصادی جهانی روبرو هستیم. در این میان اگر تصمیم به خرید طلا گرفته‌اید بهتر است از عوامل مؤثر بر قیمت فروش طلا در بازار نیز آگاهی داشته باشید. پارامترهای مهم در قیمت طلا در بازار شامل موارد زیر هستند:

• سیاست‌های فدرال رزرو
• داده‌های اقتصادی
• حجم عرضه و تقاضا
• نرخ تورم
• قیمت دلار
• صندوق‌‌های طلا
• ثبات اقتصادی

سیاست‌های فدرال رزرو

سیاست‌های پولی فدرال رزرو از مهم‌ترین عوامل مؤثر بر قیمت طلاست. جلسات فدرال رزرو هر 6 هفته یکبار برگزار می‌شوند و در نتیجۀ آن، گزارش‌هایی از سیاست‌های پولی آینده و وضعیت اقتصادی ایالات متحده منتشر می‌شوند. این کمیته ممکن است تصمیمی مبنی بر افزایش نرخ بهره بگیرد. در نتیجۀ آن، بازار طلا واکنش نشان داده و نرخ اونس جهانی کاهش می‌یابد. اگر کمیته فدرال رزرو تصمیم بر ثبات نرخ بهره بگیرد، احتمال زیاد شاهد افزایش قیمت طلا در بازار خواهیم بود.

داده‌های اقتصادی

داده‌های اقتصادی متعددی بر قیمت فروش طلا در بازار تأثیرگذار هستند. مواردی نظیر نرخ بیکاری، دستمزد، نرخ تولید، رشد ناخالص داخلی و مواردی دیگر بر سیاست‌های فدرال رزرو تأثیر دارند. در نهایت همۀ این‌ها باعث نوسان قیمت طلا در بازار ایران و بازارهای بین‌المللی می‌شوند.

حجم عرضه و تقاضا

مثل هر کالا و دارایی دیگر، حجم عرضه و تقاضا بر قیمت فروش طلا در بازار داخلی تأثیر گذار هستند. اگر تقاضا برای خرید طلا زیاد باشد، قیمت آن در بازار افزایش پیدا می‌کند. متقابلاً با کاهش تقاضا و افزایش عرضۀ آن در بازار، قیمت طلا کاهش می‌یابد.

صندوق‌های طلا

منظور صندوق‌های سرمایه گذاری طلاست که در واقع نوعی سرمایه‌گذاری غیرمستقیم در بازار طلا به حساب می‌آیند. تأثیر این صندوق‌ها بر قیمت طلا چندان زیاد نیست اما نمی‌توان تأثیر آن‌ها را نادیده گرفت. هرچه تقاضا برای خرید واحدهای طلا از این صندوق‌ها بیشتر شود، قیمت طلا نیز به مساوات آن بیشتر خواهد شد. همچنین کاهش تقاضا نیز، کاهش قیمت طلا را در پی خواهد داشت.

ثبات اقتصادی

عدم قطعیت سیاسی و بی‌ثباتی اقتصادی منجر به افزایش قیمت طلا می‌شوند. این عامل وابسته به رفتار سرمایه‌گذاران است و می‌توان آن را از عوامل کاملاً روانشناختی در نظر گرفت. به عبارت بهتر، رفتار سرمایه‌گذاران در مواجه با بی‌ثباتی‌های اقتصادی از یک عامل ژئوپلیتیک به یک عامل دیگر تغییر می‌کند. مثلاً شکست مذاکرت آمریکا و کرۀ شمالی، درگیری‌های هند و پاکستان، مذاکرات تجاری ایالات متحده و چین از جملۀ این عوامل ژئوپلیتیک هستند. بروز چنین بی‌ثباتی‌هایی منجر به افزایش قیمت اونس جهانی و طلا می‌شوند.

عوامل مؤثر بر قیمت دلار

همانطور که گفتیم، یکی از عوامل مؤثر بر قیمت فروش طلا، نرخ دلار است. اما خود دلار نیز بسته به عوامل مختلف دچار نوسان می‌شود. تحلیل دقیق قیمت دلار در بازار ایران، نشانه‌های مهمی از روند رشد یا نزول دارایی‌های دیگر می‌دهد. برخی از مهم‌ترین عوامل مؤثر بر قیمت دلار در بازار داخلی شامل موارد زیر هستند:

• نرخ تورم
• نرخ بهره
• مبادلات خارجی
• بدهی دولت
• نسبت کالاهای صادراتی با وارداتی
• رکود اقتصادی
• تقاضای سفته
• سیاست‌های پولی داخلی
• عرضه و تقاضای طلا

نتیجه‌گیری

خرید طلا و سرمایه‌گذاری در این بازار، نیازی به دانستن نکات این مقاله ندارد. اما آگاهی از عوامل مؤثر بر قیمت طلا، اهمیت این موضوع را برای ما بیشتر آشکار می‌کند. در کل، دو دسته عوامل داخلی و خارجی بر قیمت این دارایی تأثیرگذار هستند. نرخ اونس جهانی و نرخ ارز از مهم‌ترین عوامل خارجی بر نرخ ارزش طلا هستند. عوامل داخلی نیز شامل سیاست‌های پولی، میزان عرضه و تقاضا و نرخ تورم کشور هستند. بنابراین اگر قصد خرید و فروش طلا یا ذخیرۀ این دارایی را دارید بهتر است این نکات را در نظر داشته باشید.